ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه که بیش از دو دهه بر این کشور سلطه داشته، با ادامه جنگ در اوکراین می‌تواند به سرنوشتی مشابه برخی رهبران پیشین مواجه شود، جنگ‌هایی که اغلب به سقوط آن‌ها از قدرت انجامیده است، مشابه آنچه برای ژنرال گالتیری در آرژانتین پس از شکست در جنگ فالکلند و دیکتاتورهایی مانند بنیتو موسولینی و صدام حسین رخ داد.
به نوشته نشریه ویک، پوتین پس از سه سال جنگ نتوانسته است به اهداف نظامی‌اش در اوکراین دست پیدا کند و بیش از ۹۰۰ هزار کشته و زخمی روس گزارش شده است. هرچند خطر سرنگونی پوتین به‌دست ارتش اوکراین دور از ذهن است، تداوم جنگ می‌تواند به برکناری‌اش از سوی مخالفان داخلی یا مردم ناراضی روسیه بینجامد.
در ابتدای سال ۲۰۲۵، به نظر می‌رسید دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری جدید آمریکا، قصد حمایت از پوتین را دارد، اما در ادامه از پذیرش خواسته اصلی کرملین، یعنی قطع کمک‌های نظامی به اوکراین، سر باز زد.
در نبود دستاوردی ملموس، پوتین برای ادامه جنگ به همکاری با کره شمالی و جمهوری اسلامی ایران روی آورده است. این اتحادها که «ازدواج‌های از سر ناچاری» توصیف شده‌اند، نشانه‌ای از ضعف و انزوای فزاینده کرملین است. در همین حال، اقتصاد روسیه تحت فشار تحریم‌ها، هزینه‌های سرسام‌آور نظامی و تورم فزاینده، به وضعیتی ناپایدار رسیده است.
پوتین در سن ۷۲ سالگی وارد دوره پایانی عمر سیاسی‌اش می‌شود. اگرچه نظرسنجی رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی نشان می‌دهد ۴۰ درصد کارشناسان معتقدند او تا پایان عمر در قدرت باقی می‌ماند، ۲۳ درصد احتمال کودتای داخلی را مطرح کرده‌اند. پوتین فهرستی از جانشینان احتمالی دارد، اما هنوز هیچ نامی را فاش نکرده است.
در ادامه، نگاهی داریم به گزینه‌های احتمالی که برای جانشینی پوتین مطرح است.
میخاییل میشوستین
میشوستین، نخست‌وزیر ۵۹ ساله روسیه و اقتصاددانی باسابقه، گزینه‌ای منطقی برای جانشینی پوتین محسوب می‌شود. او پیش‌تر رئیس اداره مالیات روسیه بوده و در نظرسنجی رادیو اروپای آزاد به‌عنوان محتمل‌ترین جانشین معرفی شده است. با توجه به موضع‌گیری کم‌رنگ میشوستین درباره جنگ اوکراین و تمرکزش بر کاهش اثر تحریم‌ها، گزارش‌ها حاکی از آن است که او با تهاجم نظامی مخالف بوده است، امری که ممکن است جایگاهش را تقویت کند.
سرگئی سوبیانین
سوبیانین، شهردار باسابقه مسکو و دومین گزینه محبوب کارشناسان در نظرسنجی رادیو اروپای آزاد، از چهره‌های محتمل جانشینی پوتین است. این سیاستمدار ۶۶ ساله پیش از ورود به عرصه سیاست در دهه ۱۹۸۰، در کارخانه لوله‌سازی کار می‌کرد. او فرماندار منطقه، معاون نخست‌وزیر و عضو حزب روسیه متحد است. توانایی‌اش در اجرای سیاست‌های داخلی پوتین و مدیریت بحران‌هایی چون کرونا و حملات پهپادی، جایگاهش را تقویت کرده است.
دیمیتری مدودف
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
مدودف ۵۹ ساله که از سال ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۲ رئیس‌جمهوری روسیه بود، از قدیمی‌ترین متحدان پوتین محسوب می‌شود و پس از پایان دوره ریاست‌جمهوری، به‌عنوان نخست‌وزیر خدمت کرد و اکنون، در مقام معاون شورای امنیت فعالیت دارد. او مواضع تندی درباره جنگ اوکراین اتخاذ کرده و حتی تهدید به حمله هسته‌ای کرده است. با این حال، تردیدهایی درباره توانایی مدودف برای کسب یا حفظ قدرت وجود دارد، زیرا همواره در سایه پوتین و تابع او بوده است.
سرگئی کرینکو
کرینکو ۶۲ ساله و معاون اول رئیس دفتر پوتین است. او در دهه ۱۹۹۰ به‌عنوان چهره‌ای اصلاح‌طلب شناخته می‌شد و در سال ۱۹۹۸ جوان‌ترین نخست‌وزیر روسیه شد، اما در پی بحران مالی شدید فقط چهار ماه در این سمت ماند. کرینکو که پوتین را به ریاست سرویس امنیت فدرال روسیه منصوب کرد، اکنون از نزدیکان پوتین است و در صورتی که خود پوتین یا متحدانش فرایند جانشینی را مدیریت کنند، ممکن است به قدرت برسد.
الکسی دیومین
دیومین ۵۲ ساله، محافظ سابق پوتین در دهه ۱۹۹۰، از وفاداران نزدیک او است که با سمت‌هایی مانند معاون اطلاعات نظامی، فرماندار استان تولا، و اکنون دبیر شورای دولتی، مسیر قدرت را طی کرده است. او نقشی کلیدی در فرار ویکتور یانوکویچ، رئیس‌جمهوری وقت اوکراین، و عملیات اشغال کریمه داشت. دیومین که از افراد مورد اعتماد پوتین است، نماد شیوه ارتقای حلقه نزدیکان پوتین به مناصب کلیدی است و در صورت کناره‌گیری داوطلبانه پوتین، یکی از گزینه‌های اصلی جانشینی خواهد بود.
نیکولای پاتروشف
پاتروشف ۷۳ ساله، از متحدان دیرینه پوتین در دوران خدمتش در کاگ‌ب، تا مه ۲۰۲۴ دبیر شورای امنیت روسیه بود و از نظریه‌پردازان اصلی توطئه غرب برای تضعیف یا تجزیه روسیه به شمار می‌رفت. او نقش مهمی در تهاجم‌های ۲۰۱۴ و ۲۰۲۲ به اوکراین داشت و از معدود افرادی است که پوتین به دیدگاه‌هایش توجه دارد. اگرچه پس از آنکه سرگئی شویگو جایش را گرفت موقعیتش تضعیف شد، پسرش دیمیتری پاتروشف، معاون نخست‌وزیر در حوزه کشاورزی، نیز از جانشینان احتمالی پوتین به شمار می‌رود.
سایر گزینه‌ها
یوگنی پریگوژین، رهبر گروه واگنر، پیش از ترور در سال ۲۰۲۳، یکی از گزینه‌های جانشینی پوتین محسوب می‌شد، اما جاه‌طلبی بیش از حد در روسیه پوتین خطرناک است.
آندری بلوسوف، اقتصاددان ۶۶ ساله و معاون اول سابق نخست‌وزیر، در مه ۲۰۲۴ به‌عنوان وزیر دفاع منصوب شد و اکنون یکی از گزینه‌های اصلی جانشینی است. او احتمالا سیاست‌های پوتین را ادامه خواهد داد. جایگزینی او با سرگئی شویگو نشان‌دهنده کاهش اعتماد پوتین به شویگو است، و او در نظرسنجی رادیو اروپای آزاد نیز هیچ رایی کسب نکرد.
دیمیتری کوزاک، معاون پیشین نخست‌وزیر و معاون کنونی رئیس دفتر کرملین، نیز یکی دیگر از گزینه‌ها است.
در صورت فروپاشی کامل رژیم، گزینه‌ها فقط به وفاداران پوتین محدود نمی‌شود. الکسی ناوالنی، چهره برجسته مخالفان، در سال ۲۰۲۴ در زندان درگذشت. دیگر مخالفان مانند میخاییل خودورکوفسکی، گری کاسپاروف، میخاییل کاسیانوف و ولادیمیر کارامورزا در تبعید و در تلاش‌اند یک ائتلاف اپوزیسیون تشکیل دهند، اما میزان حمایت داخلی از آن‌ها مشخص نیست.
